Δύο εβδομάδες γεμάτες τέχνη, ανταλλαγή και εξερεύνηση ολοκληρώθηκαν στη Σόφια, στο πλαίσιο της διεθνούς θεατρικής φιλοξενίας Theatre in Palm. Ο Γιασίν-Ιάσων Ναάς εκπροσώπησε την DOT Ensemble σε αυτή τη δυναμική διεθνή συνάντηση, όπου δημιουργοί από όλη την Ευρώπη βρέθηκαν με κοινό σκοπό την καλλιτεχνική σύμπραξη, τον πειραματισμό και την από κοινού αφήγηση.

Ήρθαμε σε ουσιαστική τριβή με την Ιρλανδική, την Βουλγαρική και την Κυπριακή κουλτούρα, τόσο μέσα από τις μεθοδολογίες και τις σκηνικές φόρμες, όσο και μέσα από την καθημερινή συμβίωση, το μοίρασμα των εργαλείων μας, τις πολιτισμικές μας αναφορές. Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από ποικίλους κλάδους — κλόουν, performance με σύγχρονα μέσα, μουσική, σωματικό θέατρο, χορό, υποκριτική — και ο καθένας έφερε κάτι ξεχωριστό στον κοινό χώρο δημιουργίας.
Μοιραστήκαμε δύο όμορφες και απαιτητικές εβδομάδες συνεργασίας, διερεύνησης και συμβίωσης. Ζώντας την πόλη της Σόφιας, εμπνευστήκαμε από την ιστορία και την ενέργειά της και φέραμε στην επιφάνεια έναν τοπικό μύθο — The Legend of the Lakes. Τον αναγνώσαμε, τον ανασυνθέσαμε και τελικά τον τοποθετήσαμε σε μια δυστοπική πραγματικότητα χωρίς νερό, δημιουργώντας μια φαντασιακή αφήγηση που άγγιζε τη σύγχρονη οικολογική κρίση και τα προβλήματα του αύριο.

 Η θέση της οικολογίας στο θέατρο του αύριο

Η δυστοπική εκδοχή του μύθου που δημιουργήσαμε δεν ήταν απλώς ένα δραματουργικό εργαλείο. Ήταν μια μεταφορά της σύγχρονης ανησυχίας μας: τι συμβαίνει όταν τα αποθέματα τελειώνουν; Τι χάνεται όταν το νερό γίνεται μνήμη;

Η οικολογική θεματολογία δεν περιορίστηκε στο κείμενο – ενσωματώθηκε στον τρόπο που δουλέψαμε, στα υλικά που (δεν) χρησιμοποιήσαμε, στον τρόπο που σχετιστήκαμε με το περιβάλλον. Η έλλειψη τεχνικών μέσων δεν ήταν απουσία – ήταν θέση. Το σώμα, ο λόγος, η αναπνοή και η κίνηση έγιναν το κύριο υλικό. Έτσι, η οικολογική συνείδηση αποτυπώθηκε όχι μόνο στο τι λέγαμε, αλλά και στο πώς το παρουσιάζαμε.

Η σημασία του χώρου

Η τελική επιτέλεση πραγματοποιήθηκε το βράδυ, σε ένα πάρκο της πόλης, μακριά από συμβατικές σκηνές, τεχνητά φώτα και τεχνικές άνεσεις. Με ελάχιστα φορητά μέσα, στήσαμε έναν σκηνικό κόσμο που αναπνέει με το περιβάλλον.

Το σκοτάδι και το φυσικό τοπίο έγιναν οργανικό μέρος της παράστασης: οι σκιές, ο άνεμος, οι ήχοι της νύχτας, η απρόβλεπτη ζωή του πάρκου. Ο χώρος δεν ήταν ένα παθητικό σκηνικό, αλλά ένας συνομιλητής, ένας δεύτερος ηθοποιός, που απαιτούσε ακρόαση και διαθεσιμότητα.

Η εμπειρία αυτή μας δίδαξε πώς να δουλεύουμε με το περιβάλλον αντί για αυτό – να παρατηρούμε, να προσαρμοζόμαστε, να εμπιστευόμαστε τον χώρο. Ήταν μια διαδικασία απογύμνωσης, αλλά και ελευθερίας. Ανακαλύψαμε ξανά το βασικό πυρήνα της θεατρικής πράξης: ένα σώμα, ένας θεατής, ένας τόπος.

Τι μάθαμε

Αυτό που κρατάμε πιο έντονα από το Theatre in Palm είναι ότι η συνεργασία δεν είναι ποτέ δεδομένη — είναι μια πράξη εμπιστοσύνης. Η διαφορετικότητα των τεχνικών, των καταβολών και των ιδεών δεν αποτέλεσε εμπόδιο· αντίθετα, έγινε υλικό πλούσιο, γεμάτο εντάσεις αλλά και δυνατότητες.

Μάθαμε να ακούμε περισσότερο, να αμφισβητούμε τις συνήθειες μας, να εμπιστευόμαστε το αβέβαιο. Μάθαμε ότι η σύγκρουση μπορεί να γεννήσει μορφή και ότι πολλές φορές η κατανόηση δεν έρχεται μέσα από τη γλώσσα, αλλά μέσα από τη συνύπαρξη.

Και μάθαμε — ή καλύτερα, θυμηθήκαμε — ότι το θέατρο μπορεί να είναι εργαλείο φαντασίας, αντίστασης και σύνδεσης. Όχι μόνο επί σκηνής, αλλά και ανάμεσά μας.